STOGODIŠNJI RAT
Stogodišnji rat između Francuske i Engleske, zemalja u nastanku, trajao je od 1337. do 1453. i razorio je kontinentalnu Evropu. Rat je izbio zbog feudalnih sporova oko zemalja u sjeverozapadnoj Francuskoj i engleskog polaganja prava na francuski prijesto.
Stogodišnji rat dijeli se na nekoliko razdoblja:
- Prvo razdoblje (tzv. Edvardovo razdoblje) koje je trajalo između 1337. – 1360.
- Drugo razdoblje (tzv. Karlovo razdoblje koje je trajalo između 1369. – 1389.
- Treće razdoblje (tzv. Lancastersko razdoblje) koje je trajalo između 1415. – 1429.
- Četvrto i zadnje razdoblje (razdoblje Ivane Orleanske koje je trajalo do 1453.), a koje karakterizira englesko gubljenje pozicija i poraz.
Većim dijelom rata Englezi su nadjačavali Francuze; porazili su ih u važnim sukobima kao što su Bitka kod Kresija (1346.) i Bitka kod Ažinkura (1415.).
Tek kada je jednostavna sedamnaestogodišnja djevojka sa sela, Ivana Orleanka, stupila na političku i vojnu pozornicu, Francuzi su preokrenuli situaciju. Ona je vjerovala da je dobila poruku od Boga da pomogne povratku francuskog kralja na prijesto. Do 1429. ubijedila je Šarla, nasljednika francuske krune, da joj povjeri vojsku, pomogla je oslobođenju opsjednutog Orleana i krunisanju Šarla VII kao francuskog kralja u Remsu, mjestu u kojem su se po tradiciji krunisali francuski kraljevi. Kasnije su je Englezi zarobili i pogubili, ali njen uticaj na rat nisu uspjeli da spriječe. Francuzi su se okupili oko kralja i uspomene na Ivanu i do 1453. istjerali engleske snage iz zemlje.
Stogodišnji rat imao je i neke dobre posljedice. Među Francuzima se razvio osjećaj jedinstva. Rat je na feudalizam uticao nepovoljno i taj sistem nastavio je da se rasipa. No, šire posmatrano, Stogodišnji rat je donio razaranja i metež kontinentalnoj Evropi. Trgovinu i zemljoradnju omeo je rat duži od vijeka, što je uticalo na razvoj evropske kulture.
Nova oružja i nove taktike potkopali su stari sistav feudalnih vojski u kojima je glavninu činila teška konjica. Bile su uvedene prve stajaće vojske u zapadnoj i srednjoj Evropi, društveni sastav vojski promijenio se pa u njima više nije prevladavala plemićka već plaćenička komponenta. Zbog tih razloga, kao i zbog dugog trajanja, taj se rat smatra jednim od najvažnijih u historiji srednjovjekovnog ratovanja.
Osim toga, poražena Engleska je utonula u građanski rat, nazvan Rat ruža, koji je trajao od 1455. do 1485. Ova posljedica Stogodišnjeg rata bila je zapravo dinastička borba za engleski presto između plemićkih porodica Jork i Lankaster. Na kraju nije pobijedila nijedna od njih, a na engleski prijesto popela se dinastija Tjudor.
