KONFERENCIJA U VANZEU – konačno rješenje jevrejskog pitanja
U julu 1941. godine, Herman Gering je naredio Rainhardu Hajdrihu pripremu plana za konačno rješenje jevrejskog pitanja. Hajdrih je u to doba bio najviši oficir u SS-u nakon Himlera. Imao je čin SS-Obergruppenführera i generala policije, te funkciju šefa Glavne državne službe sigurnosti, koji je obuhvatao i Gestapo. Hajdrih je potom razradio, do danas po veličini nenadmašen, zločin likvidacije i istrebljenja jevrejskog naroda na području Evrope. Ciljevi ovog plana su bili:
- protjerivanje Jevreja sa životnog područja njemačkog naroda;
- protjerivanje Jevreja sa pojedinih područja životnih interesa njemačkog naroda
Zbog neophodne saradnje drugih institucija nacističkog aparata, Hajdrih je 29. novembra 1941. poslao poziv na konferenciju o konačnom rješenju jevrejskog pitanja grupi rukovodilaca egzekutive SS-a. Konferecija je održana 20. januara 1942. u Grosen Vanzeu, berlinskom predgrađu. Konferenciji je prisustvovalo 15 viših nacističkih starješina. Prisutan je bio i Adolf Ajhman, šef odjeljenja za jevrejsko pitanje u Centralnom štabu bezbjednosne službe Rajha.
Ideja da se Jevreji iz Evrope deportuju na Madagaskar odbačena je kao nepraktična. Rezultat ovog sastanka je dogovor da bi sve Jevreje trebalo okupiti i internirati na istok, a potom organizovati u radne grupe. Hajdrih je predstavio plan po kojem je evropske Jevreje trebalo iskoristiti za radne akcije na izgradnji cesta. One koji tokom radova ne bi umrli trebalo je na kraju likvidirati. Plan o gradnji cesta nikada nije izvršen, ali onaj o masovnoj likvidaciji Jevreja jest. Time ova konferencija temeljno predstavlja odluku države o planskom i sistematskom uništenju jednog naroda.
Ajhman je na konferenciji podijelio jevrejsko prisustvo na evropskokm kontinentu. Pristup je bio totalno iskorjenjivanje jevrejskog naroda iz Evrope, do posljednjeg među njima. Od zemalja njihovog milionskog prisustva (SSSR i Poljska), pa do zemalja u kojima ih je bilo svega nekoliko stotina (Portugal, Norveška.).
Termin istrebljenje se u izvještaju sastanka ne pominje, ali nekoliko mjeseci nakon konferencije u Aušvicu i Treblinki su uvedene prve gasne komore.
Rajnhard Hajdrih je ubijen u zasjedi u Pragu u junu iste godine (za osvetu su Nijemci naredili uništenje gradića Lidice u Češkoj i ubili oko 1300 ljudi).
