ULOF PALME – misteriozni atentat na švedskog premijera
Ulof Palme bio je socijaldemokratski premijer Švedske od 1969. do 1976. i od 1982. do 1986. godine.
Zalagao se za razoružavanje svjetskih sila i međunarodno razumijevanje, kritikovao američki rat u Vijetnamu, sovjetsku invaziju na Čehoslovačku 1968. godine, fašistički režim Fransiska Franka u Španiji i tražio uvođenje sankcija režimu aparthejda u Južnoafričkoj Republici. I danas uživa ugled kao arhitekt moderne švedske socijalne države.
Ubijen je 28. februara 1986. godine u centru Štokholma dok se sa suprugom vraćao iz kina, bez pratnje tjelohranitelja. Počinitelj je pucao premijeru u leđa iz neposredne blizine. Palme je ostao na mjestu mrtav dok je njegova supruga lakše ranjena.
Ubistvo se dogodilo u jednoj od najprometnijih ulica u Štokholmu i više desetina svjedoka je policiji reklo da su vidjeli visokog muškarca koji je ispalio nekoliko hitaca i pobjegao.
Tri godine poslije ubistva, osumnjičen je sitni kriminalac Krister Peterson. Njega je identifikovala Palmeova supruga. Osuđen na doživotnu robiju 1989. godine. Međutim, ubrzo je pušten na slobodu, jer je odbrana dokazala da nije imao motiv da izvrši ubistvo premijera, a ni korišćeno oružje nije pronađeno. Peterson je iznenada preminuo 2004. godine odnijevši svoju tajnu sa sobom u grob.
Ugledni njemački časopis “Fokus” je 2011. godine izašao sa tvrdnjom da je ubistvo organizovala jugoslovenska tajna policija UDBA. Glavni izvor im je bio Vinko Sindičić čije ime se vezuje uz atentate na proustaške emigrante tokom osamdesetih godina.
Prema Sindičićevom iskazu, izvršilac atentata na Ulofa Palmea je Udbin ubica, Ivo D. koji je živio u Hamburgu. Učinio je to prema nalogu čelnih ljudi tadašnje tajne službe u Beogradu. Motiv je bio diskreditovanje hrvatske emigracije u Švedskoj.
Tek 2020. godine, 34 godine nakon atentata, nakon 10.000 ispitanih osoba i 134 lažna priznanja švedski istražitelji okončali su istragu o atentatu na premijera Ulofa Palmea. Međutim glavni osumnjičenik Stig Engstrom je u međuvremenu umro. “Budući da je osoba mrtva, ne mogu podići optužnicu te sam odlučio zatvoriti istragu”, rekao je glavni državni odvjetnik Krister Peterson (koji igrom slučaja ima isto ime kao i prvobitno osumnjičeni atentator).
Stig Engstrom je bio protivnik Palmeove ljevičarske politike. Špekulacije o tome da je on počinitelj nikada nisu utihnule. U medijima je postao poznat kao “čovjek iz Skandie”, jer je te večeri neposredno prije atentata završio smjenu u zgradi osiguravajuće kuće Skandia, nedaleko od mjesta zločina.
On je bio osumnjičen odmah poslije atentata jer je viđen u blizini, ali se ponudio policiji kao svjedok i tvrdio da je pokušao pomoći Palmeu. Stig Engstrom je čak kasnije nastupao u televizijskim emisijama, pričajući svoju verziju događaja iz te noći i često mijenjajući priču. Počinio je samoubistvo 2000. godine.
