MAJSKI PREVRAT – kraj dinastije Obrenović
Majski prevrat je bio državni udar u kom su ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i njegova žena, kraljica Draga, čime je prekinuta loza dinastije Obrenović, koja je vladala Srbijom od sredine 19. vijeka. Nakon Majskog prevrata na čelo Srbije je došla dinastija Karađorđević. Prevrat je imao veliki uticaj na odnos Srbije i evropskih sila, zato što su se Obrenovići politički oslanjali na Austrougarsku, a Karađorđevići na Francusku.
Sam događaj, ubistvo kralja i kraljice, sprovela je grupa oficira i civila-zavjerenika na čijem je čelu bio oficir Dragutin Dimitrijević Apis. To je bilo u noći između 28. maja i 29. maja 1903. godine (po starom kalendaru), odnosno 10. na 11. jun po današnjem kalendaru. Najistaknutiji zavjerenici na čelu sa Apisom su kasnije, sa mnogim pridošlicama, osnovali militarističku organizaciju iz sjenke, zvanu „Ujedinjenje ili smrt“, poznatu još po neformalnom imenu „Crna ruka“ .
Popularnost kralja Aleksandra je opala nakon njegove ženidbe Dragom Mašin, bivšom dvorskom damom svoje majke Natalije, udovicom inženjera Svetozara Mašina, koja je bila starija od njega 12 godina i porijeklom nije bila iz kraljevske porodice, što je u to vreme bilo opštevažeće pravilo za ženidbu prijestolonasljednika i kraljeva.
Veliki problemi za kralja Aleksandra nastali su zbog nepostojeće trudnoće kraljice Drage. Na ovo je prvi reagovao Carski dvor u Petrogradu i nije želio da primi kralja i kraljicu u obećanu posjetu. Kralj Aleksandar je za to okrivio radikale, izvršio novi državni udar i postavio vladu na čelu sa generalom Dimitrijem Cincar-Markovićem 6. novembra 1902. godine.
Mladi oficiri su se bunili zbog kraljičine lažne trudnoće i neprestanim ispadima njenog mlađeg brata, za koga se zalagala da bude prijestolonasljednik. Njenim imenom su nazivani pojedini pukovi srpske vojske, kraljičin rođendan je bio obilježavan širom Srbije, dok su oficirima kasnile plate zbog koji su upadali u dugove.
Znajući da ne može dobiti nove izbore, kralj je 25. marta 1903. godine izvršio dva državna udara u razmaku od jednog sata. Prvim udarom je ukinut Ustav iz 1901. i raspušteni su Senat i Narodna Skupština. Poslije toga su izvršena nova postavljenja kraljevih ljudi u Senatu, Državnom savjetu i sudovima. Zatim je u ranim jutarnjim satima kralj vratio na snagu Ustav. Nakon ovoga, vlada je sprovela izbore 18. maja 1903. koje je dobila. Ujedno, ovo je bila posljednja pobjeda kralja Aleksandra na političkom polju.
Zbog svih ovih dešavanja grupa oficira je odlučila ubiti kralja i kraljicu. Međutim, kako nisu imali djece pojavilo se pitanje ko je naslijediti srpsku krunu. Ni Austro-Ugarska ni Rusija zbog međusobnih strahova nisu htjele davati svoje kandidate. Konačno je kao kandidat pronađen Petar Karađorević koji je živio u Ženevi životom običnog građanina, no ni on nije želio učestvovati u ubistvu te je pristajao samo na abdikaciju, što se urotnicima nije svidjelo jer su smatrali da će uzrokovati građanski rat. Na kraju su se ipak odlučili na atentat. U noći s 10. na 11. jun 1903. godine, grupa zavjernika predvođenih Dragutinom Dimitrijevićem Apisom ušetala se u kraljevsku rezidenciju i izazvala haos. Jedan od kralju vjernih vojnika uspio je raniti Apisa.
Daljnja istina o događajima je konfuzna, pa tako prema jednoj priči jedan od zavjerenika primijetio je udubljenja na zidu koja su vodila do tajne prostorije gdje se kraljevski par skrivao. Kraljevski par se sakrio u maloj sobici koja se nalazila iza ogledala u kraljičinoj garderobi a koja je ujedno imala tajni prolaz do ruske ambasade. Zavjerenici su tražili od kralja da izađe a on je na to htio pristati samo ako mu iskažu vjernost. Nakon što su izašli, kapetan Mihajlo Ristić ispucao je u kralja i kraljicu svih šest metaka iz svog revolvera, što su potom napravila još dva oficira. Kraljica je skočila na kralja da ga pokuša zaštititi svojim tijelom, no i nju su ubili te ih zatim oboje iskasapili sabljama. Njihova tijela potom su bačena kroz prozor na drugom spratu Starog konaka. Kraljevski par bio je pokopan u crkvi sv. Marka u Beogradu.
Dana 17. juna 1903. srpska Narodna skupština za novog kralja proglasila je Petra Karađorđevića, a u Ženevu je poslano izaslanstvo koje ga je trebalo vratiti u Srbiju. On je ustoličen na prijestolje pod imenom Petar I. Nakon ubistva kralja Srbija je zapala u međunarodnu izolaciju. Rusija i Austro-Ugarska brzo su osudile ubistvo kraljevstvog para, a njima se pet dana kasnije pridružila i Velika Britanija koja je tražila kažnjavanje krivaca. Nakon što je novi kralj to formalno napravio, odnosi s Ujedinjenim Kraljevstvom su popravljeni .
Svjetska štampa je uglavnom sa užasavanjem prenijela vijest o prevratu. Britanska štampa („Gardijan“) pisala je da su ovakvim ponašanjem Srbi „pokazali da su gori od Arnauta“. Ni ostali uglavnom nisu imali riječi hvale za poduhvat srpskih oficira.
Nakon prevrata život u Srbiji je nastavljen, sa tim da se kralj Petar minimalno miješao u politiku prepuštajući političkim partijama da se bore za vlast svim sredstvima, bez želje da se suprotstavlja „Crnoj ruci“, koja je postajala sve uticajnija. Zbog preokreta u vanjskoj politici, između Srbije i Austro-Ugarske se vodio Carinski rat ili „Rat svinja“, iz kojeg je Srbija izašla kao pobjednik.
Dragutin Dimitrijević Apis je streljan 26. juna 1917. zbog optužbe da je planirao atentat na regenta Aleksandra Karađorđevića.
Stari konak je srušen 1904. po nalogu kralja Petra I Karađorđevića, godinu dana poslije Majskog prevrata, jer ga je „podsjećao na ubistvo“.
