HISTORIJA MRŽNJE KATOLIČKE EVROPE PREMA JEVREJIMA
Mržnja prema Jevrejima u Evropi nije nikakva nova pojava, ona egzistira jako dugo. Progon Jevreja seže unazad vijekovima. Dobar dio historije vrti se oko jedne stvari – novca. Mnogi će i danas reći kako novac donosi „prokletstvo”, ta uzrečica možda za nikoga nije tačnija nego za Jevreje.
Između 9. i 12. vijeka u katoličkoj Evropi živjelo je oko 1,5 miliona Jevreja. U to doba katolička crkva bila je neizmjerno snažna i uticajna institucija kojoj su se podređivali narodi i vladari Starog kontinenta. Katolička crkva u srednjem vijeku striktno je zabranjivala posuđivanje novca za profit. Kamata se smatrala velikim grijehom. Međutim, Jevreji u Evropi, prema crkvi, nisu potpadali pod vladavinu kanonskog prava. Drugim riječima, za njih nije bilo, kao za katolike, zabranjeno baviti se posuđivanjem novca i ubiranjem kamate za taj novac. Nadalje, prema jevrejskoj religiji davanje kredita od strane Jevreja ne-Jevrejima je dozvoljeno.
Zašto bi poredak tadašnje Evrope namjerno ostavio ovakvu „rupu u zakonu”? Zato jer im je trebao neko da popuni vakuum koji je u Evropi stvoren uvođenjem restrikcija na posuđivanje novca, a Jevreji su bili idealni kandidati.
Jevreji su u to vrijeme bili dobro zaštićena grupa. Štitili su ih i kraljevi, prinčevi, pa i biskupi. Zašto? Zbog interesa, naravno. Posuđivali su im novac a oni su iz kamata plaćali velike poreze. Slobodni od kmetstva, mnogi Jevreji postajali su doktori i službenici, no prije svega su ih štitili kao bankare jer su se na njima bogatili iz gore spomenutih razloga. Potpuno je logično i razumljivo da su Jevreji i sami počeli bivati sve bogatiji od ovog posla.
No, dešavalo se da pojedini vladari ne budu zadovoljni visinom prihoda koje su imali ili da jednostavno ne stignu na vrijema vratiti kredit jevrejskim bankarima. Zbog tih razloga je počeo i progon Jevreja. Njihovo bogatstvo, koje je stvoreno zapravo zahvaljujući pohlepi i lažnom moralu kršćanske i kraljevske aristokracije, sada je postalo predmet mržnje prema njima. Engleska, Francuska, Njemačka… slični scenariji počeli su se događati širom srednjovjekovne Evrope. Masakr, progoni, fizička eliminacija Jevreja su postali svakodnevnica.
Engleski kralj Edvard I je 1290. godine donio proglas kojim je Jevrejima zabranio boravak u engleskom kraljevstvu. Godine 1306. kralj Filip IV izdao je naredbu o progonu Jevreja kako bi napunio ispražnjenu riznicu Kraljevstva. Jevreji su protjerani a njihova imovina je bila konfiskovana.
Od 14. vijeka se počelo Jevreje prikazivati kao ubice Isusa Krista, što je bio oblik religijskog huškanja i potpaljivanja mržnje prema njima. Protestantski lider Martin Luter u svom djelu iz 1543. „O Jevrejima i njihovim lažima“ pozvao je na uništavanje jevrejskih sinagoga, škola i svetih spisa, na spaljivanje njihovih domova te zapljenu njihove imovine. Citati poput „Jevreji su otrovni crvi koji bi trebali biti lišeni pravne zaštite te osuđeni na prisilni rad ili izgon za sva vremena“ su savršen primjer anti-judaizma toga doba.
Nekoliko vijekova Jevreji su bili na sigurnom u Španiji, dok se Pirenejsko poluostrvo nalazilo pod vlašću Muslimana. Taj period je poznat i kao „zlatno doba” Jevreja. Muslimani su ih prihvatili u društvu, a jevrejski kulturalni, ekonomski i religijski život je znatno napredovao. Tadašnji grad Al-Andalus bio je centar jevrejskog života u Srednjem vijeku te su tih godina upravo u ovom gradu stasali brojni jevrejski naučnici i filozofi. No, sve se ponovno mijenja povratkom katolika i zloglasne španske inkvizicije te su 1492. Jevreji protjerani a utočište pronalaze u Osmanskom carstvu, tačnije u Sarajevu. Tih godina kreće progon Jevreja i u Austriji, Mađarskoj i Njemačkoj što potiče veliku migraciju Jevreja prema Poljskoj koja je tada bila znatno tolerantnija prema njima te je postala glavno jevrejsko utočište u Evropi.
Mržnja prema Jevreijima zbog afere Drajfus u Francuskoj krajem 19. vijeka i Holokaust počinjen od strane nacističke Njemačke su samo bili konačno rješenje viševjekovne mržnje koju Evropa gaji prema Jevrejima.
Preživjeli Jevreji svoje utočište iz Evrope pronalaze u okupiranoj britanskoj Palestini. Sve zemlje zapadne Evrope zdušno pomažu novonastalu jevrejsku državu Izrael iz dva razloga. Prvi je da se Jevreji više ne vraćaju u Evropu a drugi je prenošenje klice sukoba i mržnje na lokalno arapsko stanovništvo koje sigirno nije blagonaklono gledalo uspostavljanje jevrejske države u srcu muslimanske teritorije.
