OSMA SJEDNICA – uspon zla
Osma sjednica Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije održana je 23. i 24. septembra 1987. godine. Ova sjednica je predstavljala konačni razlaz Slobodana Miloševića i Ivana Stambolića. Osma sjednica smatra se uvodom u krvave događaje u Jugoslaviji.
U jeku krize na Kosovu Slobodan Milošević je 25. aprila Srbima u Kosovom Polju rekao “Niko ne sme da vas bije”. U Paraćinu, 3. septembra, u kasarni JNA, Aziz Keljmendi ubio četvoricu vojnika (dvojicu Bosanaca, jednog Srbina i jednog Hrvata) i još pet ranio. U srpskim medijima počela je kampanja protiv Albanaca, i tvrdilo se da je ovo zločin uperen protiv Jugoslavije. Dragiša Pavlović, predsjednik Gradskog komiteta Saveza komunista Beograda suprotstavio se žestokoj anti-albanskoj propagandi u srpskim medijima tvrdeći da je jedina prihvatljiva pozicija s koje se može rješavati problem Kosova, jeste pozicija Saveza komunista Jugoslavije, a ne neka populistička ili nacionalistička pozicija koju je tada protežirao Slobodan Milošević, predsjednik CK SK Srbije. Pavlović je na osmoj sjednici razriješen članstva u CK SK Srbije.
Ivan Stambolić, tadašnji predsjednik Predsjedništva SR Srbije, je bio politički likvidaran u direktnom TV prenosu. Milioni ljudi gledali su rađanje novog vođe. Poražena komunistička struja kasnije se uglavnom prepakovala u opozicione političke partije koje su devedesetih imale prefiks demokratska i građanska.
Slobodan Milošević je na osmoj sjednici odnio političku pobjedu i kroz podršku medija koje je imao pod svojom kontrolom, preuzeo svu političku vlast u Srbiji. Odbacio je politiku bratstva i jedinstva Saveza komunista Jugoslavije i počeo sprovoditi nacionalističku politiku koju je preko Memoranduma Srpske akademije nauka i umjetnosti sprovodila tadašnja intelektualna elita Srbije.
Šta bi se desilo da je ishod osme sjednice bio drugačiji? Da li bi bilo bolje da Milošević nije pobjedio? Da li bi raspad Jugoslavije prošao bez rata, ili bar bez toliko krvavog rata? Vjerovatno bi. Stambolić bi vjerovatno prepoznao raspad SSSR-a, shvatio da je Berlinski zid pao i zemlju poveo putem demokratizacije sarađujući sa Zapadom Jugoslavija bi se sigurno raspala i da je pobjedila umjerena struja, ali raspad ne bi bio tako užasan i krvav. Milošević je poveo ratove u kojima Srbija zvanično nije učestvovala, ali je svaki izgubila. Od Kosova pa do Slovenije, svuda je ostao trag mržnje i netrpeljivosti.
I zato, kada vam kažu da je raspad Jugoslavije planiran u Washingtonu, Briselu, Berlinu ili Vatikanu, recite da je raspad Jugoslavije planiran u Beogradu i da je počeo 23. septembra 1987. godine na osmoj sjednici Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije.
