PRVO ZASJEDANJE AVNOJ-a

Ujesen 1942. godine naglim jačanjem narodnooslobodilačke borbe, oslobađanjem velikih područja nametnula se potreba za osnivanjem jedinstvenog političkog predstavništva narodnooslobodilačkog pokreta (NOP-a), koji će kao centralni organ narodne vlasti postati legalni politički predstavnik naroda narodnosti Jugoslavije. Sredinom oktobra 1942. godine vrhovni komandant Josip Broz Tito izdao je naređenje da se u tu svrhu oslobodi Bihać, kao veći grad koji bi imao ne samo strategijski vojni, već i politički značaj. Borbe za oslobođenje Bihaća počele su 2. novembra, a završene su 4. novembra 1942. godine oslobođenjem grada.

Pobjedom Narodnooslobodilačke vojske u Bihaćkoj operaciji stvorena je jedinstvena slobodna teritorija, koja je obuhvatala gotovo petinu predratne Jugoslavije.

U njemu je 26. i 27. novembra održano Prvo zasjedanje AVNOJ-a koje je bilo od velikog značaja za političku afirmaciju narodnooslobodilačkog pokreta na unutrašnjem i međunarodnom planu. AVNOJ (Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije) je bilo opće političko predstavništvo sudionika antifašističke borbe na području Jugoslavije za vrijeme II svjetskog rata.

Ono je imalo oblik parlamentarne sjednice na kojoj su se pitanja od najveće državne važnosti razmatrale javno pred prisutnom publikom. Prvo zasjedanje AVNOJ-a je potvrdilo proces federalnog institucionaliziranja Jugoslavije koji je trajao od prvih dana rata.

AVNOJ se konstituisao kao najviši politički organ narodnooslobodilačke borbe jugoslovenskih naroda. U praksi, AVNOJ je odmah po osnivanju otpočeo obavljati funkcije opštejugoslovenskog državnog organa s prerogativima zakonodavne i izvršne vlasti.

Za predsjednika je izabran dr. Ivan Ribar, a za potpredsjednike dr. Pavle Savić, Nurija Pozderac i Edvard Kocbek. Na kraju Prvog zasjedanja AVNOJ-a donesena su tri njegova osnovna akta: Rezolucija o osnivanju AVNOJ-a, Rezolucija o organizaciji AVNOJ-a i Proglas narodima Jugoslavije, u kojem se AVNOJ obraća zasebno Hrvatima, Slovencima, Muslimanima, Crnogorcima, Makedoncima i Srbima, ističe se da pobjeda oslobodilačke borbe može biti potpuna samo onda, kada se narodi u oslobođenoj zemlji budu osjećali kao svoj na svome.

Komentariši

Vaša email adresa neće biti objavljivana. Neophodna polja su označena sa *