KRVAVA BAJKA U KRAGUJEVCU – sto za jednog
Bilo je to u nekoj zemlji seljaka
na brdovitom Balkanu,
umrla je mučeničkom smrću
četa đaka
u jednom danu.
Dana 21. oktobra 1941. godine njemački vojnici su strijeljali 2300 stanovnika Kragujevca u znak odmazde na napad Čačanskog i Kragujevačkog partizanskog odreda na 749. njemački pješadijski puk u selu Ljuljak kod Kragujevca. U tom napadu je ubijeno 10 a ranjeno 26 njemačkih vojnika. Nekoliko dana prije toga glavnokomandujući general okupacionih snaga u Srbiji Franc Beme donosi naredbu po kojoj će za svakog ubijenog njemačkog vojnika biti strijeljano 100, a za ranjenog 50 zarobljenika ili talaca. Sudbina stanovnika Kragujevca time je zapečaćena.
Dva dana nakon napada u selu Ljuljak, 18. oktobra, u Kragujevcu su počela hapšenja. Prvi su se na udaru našli kragujevački Jevreji, komunisti, nacionalisti i članovi njihovih porodica. Spiskove su pravili Nedićevci i Ljotićevci koji su i vršili hapšenja a taoce zatvarali u topovske šupe. Prema prvim spiskovima uhapšeno je nešto oko 400 talaca. Nijemci tada kreću u akcije po selima oko Kragujevca kojom prilikom je ubijeno 427 ljudi.
Svjestan da neće lahko ispuniti kvotu od 2300 strijeljanih, 19. oktobra uveče, Nijemci donose naredbu o zabrani izlaza iz Kragujevca. Perfidno, ulazak u grad je bio dozvoljen, jer se računalo i na veliki broj stanovnika okolnih sela koji su dolazili u grad na posao. Narednog jutra, u ponedjeljak 20. oktobra, oko 650 radnika koji su radili na regulaciji toka Lepenice, otjerano je u topovske šupe. Istovremeno, gradska policija uputila je direktorima škola naredbu da dostave spiskove učenika koji su položili VI i VII razred a nisu se upisali u naredni. Iz Prve muške gimnazije izvedena su po dva odjeljenja VII i VIII razreda, a iz jednog odjeljenja V razreda odabrani su krupniji učenici i priključeni starijima. Iz Druge muške gimnazije izvedeni su u dvorište svi učenici, a onda su odvajani stariji od 16 godina.
Stanovnici Kragujevca su hapšeni pod izgovorom da se to radi zbog naredbe o obaveznoj zamjeni ličnih dokumenata. Ljudi su odvođeni iz kuća, sa ulica, pijace, iz kafana. Plašeći se eventualne kazne, mnogi od onih koji su izbjegli hapšenje sami su odlazili u topovske šupe.
U 7 ujutru 21. oktobra počelo je masovno strijeljanje. Za mjesta strijeljanja odabrane su Šumarice kod Kragujevca. Oko 14 sati sve je utihnulo. Kvota od 2300 strijeljanih bila je ispunjena. U topovskim šupama ostalo je još oko 350 ljudi. Njih 200 ljotićevci su odveli u školu “Kralj Petar”, a u danima nakon strijeljanja ova grupa radila je na ukopavanju mrtvih. Ostali su pušteni kućama, među njima i tada gimnazijalac, a kasnije čuveni glumac Mija Aleksić, koji se nakon ovoga pridružio četnicima. Sahranjivanje je trajalo danima. Obilježavanje grobova i pristup članovima porodica strijeljanih bio je zabranjen. Na treću godišnjicu strijeljanja 21. oktobra 1944. Kragujevac je oslobođen.
A onda, nakon ovakovog zločina, pedesetak godina kasnije, žrtva je postala zločinac i na isti način vršila strijeljanje zarobljenih Bošnjaka širom Bosne i Hercegovine. Tada je i sadašnji predsjednik Srbije za skupštinskom govornicom izjavio da će oni za jednog poginulog srpskog vojnika strijeljati 100 muslimana. Zaboravio je da Kragujevčane nisu strijeljali muslimani već Nijemci. A da paradoks bude veći, zarobljavanje kragujevčana i predaju Nijemcima su vršili sami Srbi.
