TVRĐAVA FORTICA NA PAGU – za bezbjednu trgovinu sa Bosanskim ejaletom
Na južnom dijelu ostrva Pag nalaze se ostaci tvrđave Fortica. To je masivna kula červrtastog oblika, dimenzija oko 8,1 x 7,5 m. Imala je plato za topove iznad litice a na zidovima su bile puškarnice koje su podizale borbenu moć artiljerije. Tvrđava Fortica izgrađena je u 17. vijeku i nalazi se u blizini Paškog mosta.
Prema najstarijim podacima iz 1. vijeka n. e., Pag se nalazio na važnom pomorskom pravcu. Razni trgovački brodovi su se kretali od sjevernog Jadrana do udaljenijih luka u Dalmaciji.
Pomorski saobraćaj odvijao se i obnuto, od Dalmacije prema sjevernom Jadranu. Brodovi su često bili izloženi napadima gusara i zbog sigurne plovidbe trebalo je izgraditi tvrđavu za osmatranje i za vojnike. Osim o sigurnosti brodova, posada na Fortici je sprječavala i nezakonitu trgovinu.
Od 16. vijeka Ljubačka vrata su bila važna zbog Obrovca koji je bio trgovačko središte u kojem se odvijao značajna trgovina između Mletačke Republike i Bosanskog ejaleta. Obrovac se nalazio u sastavu Osmanskog carstva od 1527. do 1687. godine. Sudeći po historijskim izvorima, odnosi između trgovaca su bili korektni, često i prijateljski. U Obrovcu nisu trgovali samo trgovci, već i svi oni koji su imali što prodati ili koji su željeli ili morali nešto kupiti.
Razvojem trgovine bosanski trgovci ekonomski jačaju. Oni u 16. i 17., a naročito u 18. vijeku preuzimaju glavnu ulogu u trgovini ejaleta sa Jadranom. Strani trgovci, u prvom redu Dubrovčani, postaju neželjena konkurencija, čiji se uticaj pokušao neutralisati.
Na karti Carte de Isles et Costes de Dalmatie ou se trouve la partie du Littoral autrichiens entre la Cap d'Istria et la Riviere de Zermagna avec la Resp. de Raguse et partie de la Bosnie anonimnog autora, koja je izdana oko 1735. godine, na prikazu fizičko-geografski značajki jugoistočnog dijela ostrva posebno je istaknuta Fortica (F.a di gliuba), koja je imala vojno-taktičko značenje jer se iz nje kontrolisala pomorska komunikacija od Zadra i Nina prema Velebitskom kanalu te Novigradskom moru i Obrovcu te prelaz sa kopna na ostrvo Pag.
